งานประชุมวิชาการงานประชุมทางวิชาการ “ข้าวยั่งยืนเพื่อชีวิตและธรรมชาติ ตอน 1”

คณะเศรษฐศาสตร์ มข. ร่วมกับ UNEP จัดงานประชุมวิชาการงานประชุมทางวิชาการ “ข้าวยั่งยืนเพื่อชีวิตและธรรมชาติ”

เมื่อวันที่ 13 พ.ย. 66 ณ โรงแรมสวิสโซเทล รัชดา กรุงเทพฯ คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ร่วมกับ TEEBAgriFood Thailand ได้จัดประชุมเชิงปฏิบัติการระดับนานาชาติ ในหัวข้อ “ข้าวยั่งยืนเพื่อชีวิตและธรรมชาติ” พร้อมกับนำเสนอผลงานการศึกษา “การวัดสิ่งที่สำคัญในการผลิตข้าวอย่างยั่งยืน” โดยการส่งเสริมจากสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และสนับสนุนงบประมาณโดย สหภาพยุโรป (EU)

โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอผลการประเมิน เรื่องการบูรณาการคุณค่าของระบบนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพในการผลิตข้าวของไทย เพื่อบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) พร้อมกับถ่ายทอดข้อค้นพบของงานวิจัยไปยังผู้มีอำนาจตัดสินใจ เพื่อให้พวกเขาได้เข้าใจถึงขนาดของต้นทุนและผลประโยชน์จากการผลิตข้าว อันนำไปสู่ทางเลือกการกำหนดนโยบายต่าง ๆ รวมไปถึงแนวทางความร่วมมือระหว่างหน่วยงานระดับชาติ ระดับท้องถิ่น และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่สำคัญอื่น ๆ ซึ่งจะช่วยในการพัฒนานโยบายด้านข้าวยั่งยืน (SRP) ของประเทศไทย

นายจิรวัฒน์ รติสุนทร รองเลขาธิการ สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) กล่าวเปิดงาน พร้อมทั้งอธิบายถึงความสำคัญของงานศึกษาวิจัย ซึ่งเป็นพันธกิจที่ทำร่วมกัน แต่แผนงานและนโยบายต่าง ๆ ด้านข้าวยั่งยืน จะเป็นจริงได้ หน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน เกษตรกร และภาคประชาสังคม ที่อยู่ในห้องประชุมนี้กว่า 145 ท่าน จาก 50 องค์กร ซึ่งเป็นตัวแทนของผู้ที่ทำงานด้านสิ่งแวดล้อม, พืช, สัตว์, อาหาร, เกษตร, ป่าไม้, การใช้ที่ดิน, ด้านมลพิษ, สถานทูต, ผู้ออกมาตรฐาน, กองทุน, ผู้ส่งออก, การตลาด, นักวิชาการหลายสาขา, รวมไปถึงสื่อมวลชนหลายสำนัก ทุกภาคส่วนต้องร่วมมือกันผลักดันให้เป็นจริง

จากนั้น Prof. Salman Hussain ผู้ประสานงานด้านเศรษฐศาสตร์ของระบบนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพ (TEEB) และหัวหน้าหน่วยเศรษฐศาสตร์แห่งธรรมชาติ UNEP ได้ขึ้นกล่าวแนะนำโครงการ TEEB Agri Food ชี้ให้เห็นถึงการทำงานของ โครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ (UNEP) มุ่งเน้นไปที่การจัดการกับวิกฤติโลกทั้งการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ และมลภาวะเป็นพิษ ซึ่งแนวทางของ TEEB พยายามที่จะเน้นย้ำถึงความเร่งด่วน และความเกี่ยวข้องกับการดำเนินการกับคนรุ่นปัจจุบัน ให้รับทราบถึงผลกระทบระยะยาวต่อความยั่งยืนในอนาคต จุดเน้นของโครงการนี้คือการใช้แนวทาง TEEBAgrifood โดยให้ความมุ่งมั่นในการ บูรณาการแนวทางปฏิบัติที่ยั่งยืนและเป็นมิตรกับความหลากหลายทางชีวภาพ เข้ากันได้กับบริการทางการศึกษาเพื่อส่งเสริมการเกษตรที่ยั่งยืน

ลำดับถัดไป นายพิศาล พงศาพิชญ์ เลขาธิการสำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กล่าวปาฐกถาพิเศษในหัวข้อ “แนวโน้มมาตรฐานข้าวโลก สู่ทิศทางมาตรฐานข้าวไทย การผลิตข้าวเพื่อให้เราดูแลโลก” ซึ่งแนวโน้มมาตรฐานข้าวทั่วโลกกำลังเคลื่อนตัวไปสู่ความสอดคล้องกับมาตรฐานข้าวไทย เป็นสิ่งสำคัญสำหรับเราในการจัดการกับการผลิตข้าว ในลักษณะที่เอื้อต่อความเป็นอยู่ที่ดีของโลก ซึ่ง ณ ปัจจุบันนี้ มาตรฐานข้าวยั่งยืน (SRP) ได้ถูกกำหนดหลักเกณฑ์แล้ว เพื่อที่จะสามารถออกใบรับรองมาตรฐาน มอก. 4408-3565 และอยู่ในขั้นนำไปทดลองปฏิบัติจริง

ในภาคบ่าย เป็นการเสวนาในหัวข้อ “ข้าวยั่งยืน จะยืนได้ต้องทำอย่างไร” โดยผู้เข้าร่วมเสวนาประกอบด้วย (จากซ้ายไปขวา) นางสวณีย์ โพธิ์รัง ผู้แทนเกษตรกรปลูกข้าวยั่งยืน, ดร.อรรถวิทย์ วัชรพงศ์ชัย ผู้อำนวยการปฎิบัติการโครงการข้าว / GIZ, นายวนัส แต้ไพสิฐพงศ์ ที่ปรึกษาคณะกรรมการสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) กนช. และดร.วัลลภ มานะธันยา อุปนายกสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย โดยผู้ร่วมเสวนาได้สะท้อนถึงโอกาสของข้าวยั่งยืนที่จะเกิดขึ้น เช่น การผลิตข้าวอย่างยั่งยืนได้รับการสนับสนุนจากหลายหน่วยงาน ทั้งภาครัฐ, GIZ , ภาคเอกชน, ผู้ส่งออก  ทั้งในแง่ของความรู้ เครื่องจักร การเข้าถึงใบรับรอง และตลาด เพื่อจูงใจให้เกษตรกรหันมาปลูกข้าว SRP แต่ก็มีความท้าทาย นั่นคือ เกษตรกรส่วนใหญ่ขาดความรู้เรื่องการผลิตข้าว SRP อย่างแท้จริง ผู้บริโภคชาวไทยส่วนใหญ่อาจมีความอ่อนไหวต่อราคาข้าว การแบ่งส่วนตลาด SRP ยังไม่ชัดเจนหรือไม่เฉพาะเจาะจง ทั้งพื้นที่และการแปรรูป ที่ยังคงไปรวมอยู่กับข้าวทั่วไป และการส่งออกข้าว จำเป็นต้องมีการรับรอง SRP ระดับโลก ซึ่งมาพร้อมกับต้นทุนที่สูงและไม่สามารถเข้าถึงได้สำหรับเกษตรกร

ในส่วนของ การนำเสนอข้อค้นพบ: การวัดสิ่งที่สำคัญในการผลิตข้าวอย่างยั่งยืนโดย รศ. ภูมิสิทธิ์ มหาสุวีระชัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น หัวหน้าโครงการวิจัยฯ ติดตามได้ใน “ข้าวยั่งยืน เพื่อชีวิตและธรรมชาติ ตอน 2”